Τι εννοούμε με τον όρο ''χειροποίητο'' ;
Το βλέπουμε παντού, ακούμε κάποιους να μιλούν γι' αυτό υπονοώντας ποιότητα. Τι σημαίνει πραγματικά να είναι κάτι φτιαγμένο στο χέρι;
Σε εργοστάσια σε όλο τον κόσμο θα βρείτε μηχανές. Διαφορετικά είναι ένα μικρό εργαστήριο και ακόμα και εκεί θα βρείτε μηχανές. Ωστόσο, ο τύπος της δουλειάς που κάνουν οι μηχανές είναι διαφορετικός, ή για να το πούμε με άλλα λόγια, η εμπλοκή των ανθρώπων στη δουλειά με τις μηχανές είναι εντελώς διαφορετική για προϊόντα που γίνονται στο χέρι και για παραγωγές βιομηχανικής κλίμακας.
Σχεδόν όλες οι μηχανές απαιτούν ανθρώπινη επίβλεψη. Όλα τα μέρη, ανεξάρτητα από τη βιομηχανία που μιλάμε, απαιτούν ποιοτικό έλεγχο από ανθρώπους. Οπτικοί, τεχνικοί και χημικοί έλεγχοι γίνονται συνεχώς.
Η παραγωγή χειροποίητων προϊόντων δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν μηχανές. Σημαίνει ότι οι μηχανές υπάρχουν για να βοηθούν τη δουλειά του τεχνίτη.
Ας πάρουμε το γυάλισμα ως παράδειγμα διαδικασίας. Για να γυαλίσετε ένα μαχαίρι ή ένα μέρος για αυτοκίνητο θα χρειάζονταν μια μέρα δουλειάς για να το κάνετε αποκλειστικά στο χέρι. Αυτό σημαίνει ότι ένα μαχαίρι κουζίνας θα κόστιζε χιλιάδες ευρώ. Σήμερα οι μηχανές περιστρέφουν τις ζώνες γυαλίσματος που χρησιμοποιούν οι τεχνίτες.
Εξαιτίας αυτού, η τιμή των χειροποίητων προϊόντων στην πραγματικότητα μειώθηκε με τα χρόνια. Οι τεχνίτες μπορούν τώρα να φτιάχνουν προϊόντα καθώς και να προσπαθούν να βελτιώσουν την τέχνη τους. Ακόμα δίνουν προσοχή σε κάθε κομμάτι που παράγουν ένα προς ένα, πριν αυτά τα κομμάτια φτάσουν στον ποιοτικό έλεγχο.
Παρομοίως, αν θέλετε να αγοράσετε ένα Rolls Royce ή μια Ferrari, όλα τα μέρη, εσωτερικά και εξωτερικά, κατασκευάζονται στο χέρι. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος σήκωσε μόνος του το λιωμένο μέταλλο για να φτιάξει έναν χειροποίητο κινητήρα. Ολόκληρη η ομάδα χρησιμοποίησε κάποια εξοπλισμό, αλλά κάθε κινητήρας και μέρος επιβλεπόταν και τελειοποιούνταν από ανθρώπινα χέρια σε όλη τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας.
Ελπίζω αυτό να διευκρινίζει λίγο τη μεγάλη γκρίζα ζώνη που έχει σχηματιστεί τα τελευταία χρόνια σχετικά με τα χειροποίητα προϊόντα και την παλιά σχολή τεχνικής δεξιοτεχνίας.
Αντίθετα, τα εργοστάσια που παράγουν μαζικά προϊόντα, βασίζονται ελάχιστα στους ανθρώπους. Αν υπάρχει έλεγχος ποιότητας, γίνεται στο τέλος της γραμμής παραγωγής. Αυτό σημαίνει ότι πολλά ελαττωματικά προϊόντα σπρώχνονται στους πελάτες για να κρατηθούν χαμηλά τα κόστη για το εργοστάσιο. Είναι φτηνό, γιατί είναι φτηνό.
Παίρνεις αυτό που πληρώνεις.
Στη διάρκεια της ζωής μας ήδη γινόμαστε μάρτυρες της ρύπανσης της γης, του ωκεανού και του αέρα να ξεφεύγει, της κλιματικής αλλαγής που κάνει τον καιρό πιο απρόβλεπτο. Η προσέγγισή μας ως καταναλωτές φέρει μερική ευθύνη. Αν προτιμάμε να αγοράζουμε κάτι φτηνό και να μην το φροντίζουμε ποτέ, και να το αντικαθιστούμε την επόμενη χρονιά, προωθούμε το είδος παραγωγής που δεν τελειώνει ποτέ, που πάντα παράγει, που πάντα ρυπαίνει. Τώρα ξέρουμε ότι αυτό δεν είναι βιώσιμο.
Η Suwada στέκεται μαζί με λίγες εταιρείες που προωθούν χειροποίητα προϊόντα. Τα κέρδη είναι ένα πράγμα. Αλλά αν παραμελήσουμε τις ρίζες και τις αξίες μας, γιατί να λειτουργούμε; Επιλέξαμε το πιο δύσκολο παιχνίδι για να φτιάξουμε τέλεια αντικείμενα. Επιλέξαμε να τα προωθήσουμε.
Στη δική μας περίπτωση, μπορούμε να παράγουμε μερικές χιλιάδες προϊόντα το χρόνο, με 60 τεχνίτες να εργάζονται σε ένα νέο, σύγχρονο εργοστάσιο στην Ιαπωνία. Όλα γίνονται όπως συζητήσαμε, στο χέρι, από τεχνίτες, χρησιμοποιώντας μηχανές μόνο για να τους βοηθούν, τελειοποιώντας τις δεξιότητές τους για δεκαετίες.
Η ποιότητά μας έχει φτάσει σε τέτοια επίπεδα που οι νυχοκόπτες μας διαρκούν πάνω από 15 χρόνια αν τους φροντίσετε λίγο. Αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, το διορθώνουμε στέλνοντας τα αντικείμενα πίσω στο εργοστάσιο για συντήρηση. Κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι στην Ευρώπη αγοράζουν τουλάχιστον δύο νυχοκόπτες το χρόνο.
Αυτό σημαίνει ότι σε 15 χρόνια θα χρησιμοποιήσετε περίπου 30 νυχοκόπτες. Αυτά είναι 30 κομμάτια κοφτερού μετάλλου που πετιούνται σε χωματερές, κυρίως στην Αφρική, και πλαστικές συσκευασίες που πετιούνται στον ωκεανό. Και μπορείτε να κάνετε τους δικούς σας υπολογισμούς κόστους.
Και ούτε καν κόβουν καλά...
Μόνο το 2015 στην Κίνα, τα εργοστάσια παρήγαγαν ένα δισεκατομμύριο αποσπώμενα νυχοκόπτες. Αυτή είναι η παραγωγή μιας χώρας, ενός προϊόντος που θεωρούμε μιας χρήσης, σε ένα μόνο έτος. Συγκρίνετε το με μερικές χιλιάδες κομμάτια που θα διαρκέσουν μια δεκαετία, και φανταστείτε πώς μια οικονομία αλλάζει από τις δικές μας επιλογές, καθημερινά.
Η ποιότητα συνδέεται με την έννοια ενός χειροποίητου προϊόντος. Αλλά δεν πρόκειται μόνο για ποιότητα. Πρόκειται για κουλτούρα, για σχεδιασμό, τη συνέχεια της τεχνικής δεξιοτεχνίας, τη μακροζωία ενός προϊόντος και την προσέγγιση που έχουμε προς τον καταναλωτισμό. Πρόκειται επίσης για τη διδασκαλία των ανθρώπων και της επόμενης γενιάς για το πώς να φροντίζουν τα αντικείμενα που κατέχουν.
Αυτά είναι μαθήματα που μαθαίνουμε μόνο κάνοντας. Το καλό είναι ότι δεν χρειάζεται να αλλάξετε για να το κάνετε.
Αν βρήκατε αυτό το άρθρο ενδιαφέρον, θα ήμουν ευγνώμων αν το μοιραζόσασταν μία φορά. Η δουλειά μας εξαρτάται από το στόμα-με-στόμα, και στον ψηφιακό κόσμο μπορούμε να το κάνουμε μόνο με το μοίρασμα!
